مولكو‌ل‌ها

در الفبای فارسی فقط 32 حرف وجوددارد. از تركیب این حروف، كلمات زبان فارسی درست می‌شود. با تركیب آن‌ها می‌توانمیلیون‌ها كلمه ساخت. راستی آیا شما هرگز فكر كرده‌اید كه ما این همه لغات و كلماترا كه در زبان فارسی داریم، و با آن گفتگو می‌كنیم و می‌نویسیم، فقط از تركیب‌هایمختلف این 32 حرف به وجود آمده است؟ ممكن است بپرسید كه چطور چنین چیزی ممكن است؟به مثال زیر دقت كنید:

اگر سه مهره‌ی رنگی( قرمز، زرد، سبز ) داشته باشیم. ما می‌توانیم این مهره‌ها راسه تا سه تا، به شش صورت در كنار هم بچینیم. اگر بخواهیم این را با علوم ریاضینشان دهیم می‌شود:6=3×2×1؛ حال اگر یك مهره‌ی رنگی دیگر به این سه مهره اضافهكنیم؛ می‌توانیم این چهار مهره را به صورت‌های مختلف، در بیست و چهار ردیفچهارتایی بچینیم. و اگر بخواهیم آن را با علوم ریاضی نشان دهیم می‌شود: 24=4×3×2×1؛ حالا اگر یك مهره‌ی دیگر اضافه كنیم تا مهره‌های ما پنج تا شود، می‌بینیم كهصورت‌های مختلفی كه می‌توان این پنج مهره را كنار هم چید، چقدر زیاد می‌شود:120=×5×4×3×2×1 ؛ برای این كه بدانید 32 حرف الفبای فارسی، بدون این كه هیچ حرفیتكرار شود، چند جور با هم تركیب می‌شوند؛ كافی است كه حاصل ضرب‌های زیر را با همجمع كنید:

23×22×21×20×19×18×17×16×15×14×13×12×11×10×9×8×7×6×5×4×3×2×1؟= 32×31×30×29×28×27×26×25×24×

ضرب كردن این اعداد در یكدیگر خیلیوقت می‌گیرد؛ ده‌ها صفحه را سیاه می‌كنید؛ و شما هنوز نیمی را ضرب نكرده‌اید. می‌بینیدكه عدد به هزاران میلیون می‌رسد. اگر شما تركیب‌های دیگری را هم كه ممكن است اینحروف با هم داشته باشند در نظر بگیرید، جمع آن‌ها خیلی خیلی بیشتر می‌شود.

همان‌طور كه از تركیب 32 حرف الفبای فارسی، كلمات زبانفارسی بوجود می‌آید؛ همین‌طور هم از تركیب بیش از صد و چند عنصر باهم همه‌ی موادمختلفی كه در جهان وجود دارد، بوجود می‌آید.

از تركیببیش از صد عنصر با هم، چند میلیون میلیون میلیون تركیبات مختلف پیدا می‌شود. هر یكاز عناصری كه در جهان هست، از یك نوع اتم خاص درست شده است. مثلا" اتمئیدروژن، یك الكترون دارد كه به دور هسته‌ی آن می گردد. اتم اكسیژن، هشت الكتروندارد؛ و هسته‌ی آن نیز پیچیده‌تر از هسته‌ی ئیدروژن است.

از تركیباتم‌ها با هم مولكول ساخته می‌شود. یكی از ساده‌ترین مولكول‌ها، مولكول آباست. مولكول آب از تركیب دو اتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن، به نحو خاصی درستشده‌اند.

شیمیدانان، با بكار بردن وسیله‌ای كه به آن میكروسكوپ الكترونی می‌گویند، می‌توانندیك مولكول را یك میلیون بار بزرگتر كنند. از این راه، آن‌ها پی برده‌اند كه شكلمولكول آب به چه نحوی است.

چون یكمولكول آب از دو اتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن درست شده است، ما با بكار بردن علامت‌هایاین دو اتم یعنی علامت H برای ئیدروژنو علامت O برای اكسیژن، می توانیم بنویسیم: H2O ( یعنی دواتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن كه با هم یك ملكول آب را تشكیل می‌دهند. )

راستی آیاشما اسم گاز متان را شنیده‌اید؟ این گاز، ماده‌ی بسیار خطرناكی است. اغلب در معدن‌هایافت می‌شوند؛ و با شعله‌ی كبریتی آتش می‌گیرد. ملكول گاز متان از تركیب یك اتمكربن C ، و چهار اتم ئیدروژن H درست شده است. به‌طور خلاصه، و بابكار بردن علامت‌ها، می توانیم آن را این‌طور بنویسیم: CH4 ( یعنی یك اتم كربن و چهار اتمئیدروژن ). شیمیدانان می گویند كه مولكول گاز متان، مانند یك هرم است كه اتم‌هایئیدروژن در چهار گوشه‌ی آن قرار گرفته‌اند.

شیمیدانان، مولكول‌های دیگری را هم می‌شناسند. بعضی از آن‌ها از صد‌ها و حتیمیلیون‌ها اتم درست شده‌اند. مانند مولكول‌های پیچیده‌ای كه در هسته‌ی سلول بدنخودمان و دیگر جانداران وجود دارد. به آن ملكول دی ان ای( DNA ) می گویند. كه خود از تعدادی مولكول‌هایساده‌تر درست شده است. این ملكول‌ها هستند كه ویژگی‌ها و خصوصیت‌های ارثی را، ازپدر و مادر به فرزندان منتقل می كند. این ملكول‌های ساده می‌توانند به میلیون‌هامیلیون شكل با هم تركیب شوند.

ستاره‌شناسانبا بكار بردن دستگاهی به نام طیف‌نگار، نوری را كه سیارات منعكس می‌سازند، آزمایشمی‌كنند تا دریابند چه مولكول‌هایی در جو و فضای آن‌ها وجود دارد. به تازگیدریافته‌اند كه در جو سیار‌ه‌ی مریخ، مولكول‌های آب، وجود دارد. از این‌رو، ممكناست در كره‌ی مریخ، شكل خاصی از زندگی گیاهی، وجود داشته باشد.

در الفبای فارسی فقط 32 حرف وجوددارد. از تركیب این حروف، كلمات زبان فارسی درست می‌شود. با تركیب آن‌ها می‌توانمیلیون‌ها كلمه ساخت. راستی آیا شما هرگز فكر كرده‌اید كه ما این همه لغات و كلماترا كه در زبان فارسی داریم، و با آن گفتگو می‌كنیم و می‌نویسیم، فقط از تركیب‌هایمختلف این 32 حرف به وجود آمده است؟ ممكن است بپرسید كه چطور چنین چیزی ممكن است؟به مثال زیر دقت كنید:

اگر سه مهره‌ی رنگی( قرمز، زرد، سبز ) داشته باشیم. ما می‌توانیم این مهره‌ها راسه تا سه تا، به شش صورت در كنار هم بچینیم. اگر بخواهیم این را با علوم ریاضینشان دهیم می‌شود:6=3×2×1؛ حال اگر یك مهره‌ی رنگی دیگر به این سه مهره اضافهكنیم؛ می‌توانیم این چهار مهره را به صورت‌های مختلف، در بیست و چهار ردیفچهارتایی بچینیم. و اگر بخواهیم آن را با علوم ریاضی نشان دهیم می‌شود: 24=4×3×2×1؛ حالا اگر یك مهره‌ی دیگر اضافه كنیم تا مهره‌های ما پنج تا شود، می‌بینیم كهصورت‌های مختلفی كه می‌توان این پنج مهره را كنار هم چید، چقدر زیاد می‌شود:120=×5×4×3×2×1 ؛ برای این كه بدانید 32 حرف الفبای فارسی، بدون این كه هیچ حرفیتكرار شود، چند جور با هم تركیب می‌شوند؛ كافی است كه حاصل ضرب‌های زیر را با همجمع كنید:

23×22×21×20×19×18×17×16×15×14×13×12×11×10×9×8×7×6×5×4×3×2×1؟= 32×31×30×29×28×27×26×25×24×

ضرب كردن این اعداد در یكدیگر خیلیوقت می‌گیرد؛ ده‌ها صفحه را سیاه می‌كنید؛ و شما هنوز نیمی را ضرب نكرده‌اید. می‌بینیدكه عدد به هزاران میلیون می‌رسد. اگر شما تركیب‌های دیگری را هم كه ممكن است اینحروف با هم داشته باشند در نظر بگیرید، جمع آن‌ها خیلی خیلی بیشتر می‌شود.

همان‌طور كه از تركیب 32 حرف الفبای فارسی، كلمات زبانفارسی بوجود می‌آید؛ همین‌طور هم از تركیب بیش از صد و چند عنصر باهم همه‌ی موادمختلفی كه در جهان وجود دارد، بوجود می‌آید.

از تركیببیش از صد عنصر با هم، چند میلیون میلیون میلیون تركیبات مختلف پیدا می‌شود. هر یكاز عناصری كه در جهان هست، از یك نوع اتم خاص درست شده است. مثلا" اتمئیدروژن، یك الكترون دارد كه به دور هسته‌ی آن می گردد. اتم اكسیژن، هشت الكتروندارد؛ و هسته‌ی آن نیز پیچیده‌تر از هسته‌ی ئیدروژن است.

از تركیباتم‌ها با هم مولكول ساخته می‌شود. یكی از ساده‌ترین مولكول‌ها، مولكول آباست. مولكول آب از تركیب دو اتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن، به نحو خاصی درستشده‌اند.

شیمیدانان، با بكار بردن وسیله‌ای كه به آن میكروسكوپ الكترونی می‌گویند، می‌توانندیك مولكول را یك میلیون بار بزرگتر كنند. از این راه، آن‌ها پی برده‌اند كه شكلمولكول آب به چه نحوی است.

چون یكمولكول آب از دو اتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن درست شده است، ما با بكار بردن علامت‌هایاین دو اتم یعنی علامت H برای ئیدروژنو علامت O برای اكسیژن، می توانیم بنویسیم: H2O ( یعنی دواتم ئیدروژن و یك اتم اكسیژن كه با هم یك ملكول آب را تشكیل می‌دهند. )

راستی آیاشما اسم گاز متان را شنیده‌اید؟ این گاز، ماده‌ی بسیار خطرناكی است. اغلب در معدن‌هایافت می‌شوند؛ و با شعله‌ی كبریتی آتش می‌گیرد. ملكول گاز متان از تركیب یك اتمكربن C ، و چهار اتم ئیدروژن H درست شده است. به‌طور خلاصه، و بابكار بردن علامت‌ها، می توانیم آن را این‌طور بنویسیم: CH4 ( یعنی یك اتم كربن و چهار اتمئیدروژن ). شیمیدانان می گویند كه مولكول گاز متان، مانند یك هرم است كه اتم‌هایئیدروژن در چهار گوشه‌ی آن قرار گرفته‌اند.

شیمیدانان، مولكول‌های دیگری را هم می‌شناسند. بعضی از آن‌ها از صد‌ها و حتیمیلیون‌ها اتم درست شده‌اند. مانند مولكول‌های پیچیده‌ای كه در هسته‌ی سلول بدنخودمان و دیگر جانداران وجود دارد. به آن ملكول دی ان ای( DNA ) می گویند. كه خود از تعدادی مولكول‌هایساده‌تر درست شده است. این ملكول‌ها هستند كه ویژگی‌ها و خصوصیت‌های ارثی را، ازپدر و مادر به فرزندان منتقل می كند. این ملكول‌های ساده می‌توانند به میلیون‌هامیلیون شكل با هم تركیب شوند.

ستاره‌شناسانبا بكار بردن دستگاهی به نام طیف‌نگار، نوری را كه سیارات منعكس می‌سازند، آزمایشمی‌كنند تا دریابند چه مولكول‌هایی در جو و فضای آن‌ها وجود دارد. به تازگیدریافته‌اند كه در جو سیار‌ه‌ی مریخ، مولكول‌های آب، وجود دارد. از این‌رو، ممكناست در كره‌ی مریخ، شكل خاصی از زندگی گیاهی، وجود داشته باشد.